Fotoalbums
Speelaardverbetering voor piano of vleugel.
Om een vleugel gelijkmatig te laten spelen moet het mechaniek uitgebalanceerd zijn.
Dit balanceren zorgt er voor dat niet de ene toets zwaar aanvoelt en de andere licht.
Traditioneel neemt men de onderdelen van het mechaniek zoals ze zijn en wordt er alleen gecorrigeerd door voorin de toets lood te doen zodat de toets makkelijker naar beneden gaat. Als een hamerkop meer weegt dan die er naast, dan doe je ter compensatie dus meer lood voorin de toets, zodat de toets met evenveel moeite neer te drukken is. Als je altijd langzaam zou spelen zou er niets aan de hand zijn. Maar ga je snel spelen dan merk je dat de toets met de zwaardere hamerkop (en dus ook met meer lood in de toets) anders (slomer) reageert. Dit komt door de massatraagheid. Hoe groter een massa is, hoe meer moeite het kost om hem in beweging te zetten of om hem van bewegingsrichting te laten veranderen.
Als bij een piano of vleugel hamerkoppen zijn vervangen, blijkt in 1 op de 4 van de onderzochte gevallen dat de piano of vleugel zwaarder is gaan spelen, in 1 op de 10 gevallen is de piano of vleugel lichter gaan spelen en in de rest van de gevallen merkt men geen verschil of weet de pianist het niet. 1 op de 6 pianisten is ontevreden over de gelijkmatigheid van het speelgewicht en speelaard.
Precision Touch Design pakt het anders aan.
Precision Touch Design is het component-gerichte uitbalancering van een vleugelmechaniek, of een pianomechaniek.
Bij Precision Touch Design wordt elk onderdeel van het mechaniek apart uitgebalanceerd.
Dit gaat als volgt:
- Elke onderdeel wordt gewogen.
- De hamers samen met hun steel, de onderhamers als geheel.
- De toets wordt op zijn balanspunt gezet en wordt gewogen met hoeveel gram hij de ene of de andere kant op balanceert.
- Tevens wordt berekend wat de hefboomverhoudingen in het mechaniek zijn.
- Met proefjes wordt uitgezocht welk hamerkopgewicht goed is voor een mooie toon.
- De keuze van het hamerkopgewicht is afhankelijk van wat de gebruiker wil en wat voor vleugel of piano passend is.
- De gewenste speelaard wordt in samenspraak met de gebruiker van het instrument bepaald.
- Al deze gegevens worden met behulp van een computer geanalyseerd.
- Aan de hand van deze analyse wordt een ontwerp gemaakt. Dit is het Touch Design.
- Het Touch Design is een lijst met gewichtsspecificaties voor alle mechaniekonderdelen.
- Vervolgens worden alle onderdelen op het gespecificeerde gewicht gebracht.
- De overbrengingsverhoudingen worden, waar nodig aangepast.
- Als dit alles gedaan is, hebben alle hamerkoppen en toetsen een gelijkmatig verlopend gewicht.
- Het eindresultaat is een vleugel waarvan elke toets hetzelfde effect geeft bij een gelijke beroering met de vingers.
- De pianist hoeft niet meer zijn toucher voor elke toets aan te passen.
- Hij of zij kan er van uit gaan dat een gelijke actie een gelijke reactie van het mechaniek tot gevolg heeft.
- Dit betekent voor toppianisten dat ze direct op topniveau kunnen spelen zonder dat ze eerst het instrument hoeven te verkennen, om de eigenaardigheden en verschillen tussen te toetsen te leren kennen.
- Door dit vermogen om zich op microniveau aan te passen aan een instrument onderscheidt de top pianist zich van de amateur.
- Voor de amateurs betekent deze gelijkmatigheid dus dat ze ook zonder groot talent en vaardigheid kunnen spelen op een voor hen redelijk niveau.
- Zowel beroeps- als amateurpianisten kunnen zich door deze speelaardverbetering nu bezighouden met de muziek zonder gehinderd te worden door beperkingen die een onvolkomen mechaniek hen oplegt.
Om de hoeveelheid lood in de toetsen zo gering mogelijk te houden kan er ook nog voor gekozen worden hulpveertjes in de onderhamers aan te brengen.
Deze hulpveertjes zijn met een stelschroef in te stellen op de juiste trekkracht.
Door sommigen wordt Precision Touch Design te veel vereenzelvigd met deze veertjes. Dit is ten onrechte, de kern van Precision Touch Design is te weten komen wat de problemen zijn door systematisch te meten en fouten te verhelpen met bestaande technieken. Precision Touch Design brengt systeem in het nauwkeurig uitvoeren van de aanpassingen.
Artikelen van David Stanwood